Ο όρος σημαίνει ότι ένας ενήλικας συστηματικά και επαναλαμβανόμενα δαπανά υπερβολικό χρόνο σε σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές ή στον προγραμματισμό ή την τέλεση κάποιας σεξουαλικής συμπεριφοράς. Ως αποτέλεσμα, υπολειτουργεί ή εμποδίζεται σημαντικά σε βασικούς τομείς της ζωής του (π.χ. επαγγελματικές υποχρεώσεις, διαπροσωπικές σχέσεις, κοινωνική ζωή).
Οι άντρες πλήττονται συχνότερα από τη διαταραχή σε σχέση με τις γυναίκες σε αναλογία 5:1, ενώ η επίπτωση στο γενικό πληθυσμό φαίνεται να αγγίζει το 5%.
Οι άνθρωποι αυτοί περιγράφουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα ως υποχρεωτική, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη, καταναλώνουν πολύ χρόνο, μερικές φορές ακόμη και αρκετές ώρες την ημέρα, έχουν εξάρσεις και υφέσεις στην ενασχόλησή τους και η υπερβολή συναντάται κυρίως σε περιόδους υψηλού στρες Συχνά η ενασχόληση αυτή γίνεται πιο έντονη σε περιπτώσεις που αισθάνεται δυσφορία για άλλους λόγους ή για να ανταπεξέλθει σε στρεσογόνα γεγονότα ζωής. Επίσης, δείχνουν προτίμηση σε σεξουαλικές δραστηριότητες που δεν γίνονται αποδεκτές από τις/τους συντρόφους, γεγονός που οδηγεί σε εξωσυζυγική δραστηριότητα ή αυνανισμό με αποτέλεσμα προβλήματα στη σχέση. Κάποιες φορές, ακόμη και η σωματική ή συναισθηματική βλάβη άλλων ανθρώπων δεν φαίνεται να δρα ως ανασταλτικός παράγοντας για την τέλεση των συμπεριφορών. Οι προσπάθειες ελέγχου του προβλήματος από τους ίδιους, αποβαίνουν άκαρπες.
Οι τομείς στους οποίους μπορεί κάποιος να επιδείξει υπερσεξουαλικότητα είναι οι ακόλουθοι :
Καταναγκαστικός αυνανισμός – υψηλής συχνότητας αυνανισμός που μπορεί να συνδέεται και με παραφιλική συμπεριφορά (π.χ. τηλεφωνήματα με πρόστυχα λόγια). Η συχνότητα μπορεί να είναι τέτοια που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε τραυματισμό της γεννητικής περιοχής.
Σεξουαλικές συνευρέσεις με συναινούντες ενήλικες (παλιότεροι ορισμοί είναι ο “Δονζουανισμός” για τους άντρες και η “νυμφομανία” για τις γυναίκες). Χωρίζεται σε τρεις τύπους : ετεροφυλικό, ομοφυλοφιλικό ή αμφιφυλικό. Συνδέεται με την εξάπλωση αφροδίσιων νοσημάτων και την σημαντική δυσκολία ή ανικανότητα δημιουργίας συναισθηματικών σχέσεων ζεύγους (δεσμών).
Εξάρτηση από Πορνογραφία – η λειτουργία του διαδικτύου προσφέρει πλούσιο πορνογραφικό υλικό με εύκολη πρόσβαση (ακόμη και από το χώρο εργασίας), ενώ παράλληλα διατηρεί την ανωνυμία του χρήστη. Η συγκεκριμένη συνήθεια έχει σημειώσει σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της εξάπλωσης της χρήσης του διαδικτύου. Οι άντρες με αυτή την εξάρτηση συχνά χάνουν το ενδιαφέρον τους στη σύντροφο.
Σεξ μέσω διαδικτύου – υπάρχουν διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών, δεδομένου ότι το κίνητρο των αντρών φαίνεται να είναι πρωταρχικά η σεξουαλική διέγερση, ενώ των γυναικών η επιθυμία για επαφή και ίσως σχέση.
Τηλεφωνικό σεξ – φαίνεται να είναι σε ύφεση και τα εμπειρικά δεδομένα είναι λιγοστά
Επισκέψεις σε καμπαρέ
Επιπτώσεις
Βαριά ασυμφωνία σεξουαλικής διέγερσης μεταξύ συντρόφων – τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες με αυτή τη διαταραχή έχουν χρονικές περιόδους που απαιτούν καθημερινή σεξουαλική δραστηριότητα κάνοντας τον/τη σύντροφο να αισθάνεται ότι γίνεται αντικείμενο σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Είναι συχνά λόγος προσέλευσης σε ψυχοθεραπεία ζεύγους και τερματισμού της σχέσης.
Αντιμετώπιση
Οι επιστημονικές μελέτες για την υπερσεξουαλικότητα είναι λιγοστές και μόλις στις αρχές της δεκαετίας του 80 με τις δουλειές των Carnes και Quadland άρχισαν να γίνονται οι πρώτες περιγραφές του φαινομένου με μια ταυτόχρονη προσπάθεια να σκιαγραφηθούν αδρά κάποιες θεραπευτικές γραμμές. Έκτοτε έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για το αν μιλάμε για εξάρτηση ή καταναγκασμό. Μέχρι τώρα οι μελετητές έχουν οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν και τα δύο συστατικά στην υπερσεξουαλικότητα, αλλά νεότεροι ερευνητές (Kafka), απομακρύνονται από το χαρακτηρισμό της υπερσεξουαλικότητας ως εξάρτηση, δεδομένου ότι η σεξουαλική συμπεριφορά και ιδιαίτερα στους άντρες έχει μια ισχυρή βιολογική βάση όπως η δίψα και ο ύπνος. Επομένως, σ’ αυτή τη λογική δε θα λέγαμε ότι κάποιος που διψά ή θέλει να κοιμάται πολύ, είναι εξαρτημένος από τα υγρά ή τον ύπνο.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν εμπειρικά δεδομένα για τη ψυχοθεραπεία επιλογής για την υπερσεξουαλικότητα, αλλά έχουν δημιουργηθεί συνθετικά ψυχοθεραπευτικά μοντέλα με ψυχοδυναμικές, γνωσιακές και συμπεριφορικές συνιστώσες που φαίνεται να βοηθούν στην αντιμετώπιση του φαινομένου.